Al Idrisi upphafsmaður pasta á Ítalíu

Ég er að lesa skemmtilega bók sem heitir Delizia! - the epic history of the Italians and their food eftir John Dickie sem skrifaði líka Cosa Nostra. Í bókinni er tekið á mörgum goðsögnum ítalskra matarhefða og hvernig þær þróuðust og hvaðan mismunandi menningarstraumar í matargerð í raun bárust frá. Ein af áhugaverðari sögulegum skýringum höfundar er að pasta, verkkunnáttan tengd pastagerð hafi borist um 1100 með múslima að nafni Al Idrisi. Hann var fæddur í Marokkó en menntaður á Máraslóðum Spánar.  Maður er alltaf að læra eitthvað nýtt. Meira síðar.

Gjaldfelling mannauðs því miður raunin á háskólastiginu.

Eins og tilvísunin úr greininni að neðan gefur hugmynd um er háskólunum hér á landi nokkur vandi á höndum. Fjármagnsskortur Háskóla Íslands hefur hingað til verulega staðið gæðum fyrir þrifum jafnvel þó að við komum vel út í samanburðarúttektum.

"Háskóli er aldrei betri en þeir kennarar sem kenna þar og það umhverfi sem hann getur boðið upp á. Ef háskólarnir eru í sömu vandræðum með að manna stöður og aðrar stofnanir og fyrirtæki, á sama tíma og verið er að reyna að byggja upp innviði háskólanna, getur orðið erfitt að tryggja að gæði námsins verði í lagi," segir Svali, sem tekur það þó fram að hann sé ekki að gagnrýna gæða náms í einstaka skólum.Hann setur einnig spurningarmerki við þá áherslu sem hefur verið lögð á að koma á fót framhaldsnámi hér á landi í öllum greinum.

Nokkur dæmi úr eigin ranni: 

Að manna kennslu (stundakennslu) á þeim kjörum sem hægt er að bjóða upp á hér er ill-framkvæmanlegt. Stundakennarar sem koma að utan og eru í fullri vinnu annars staðar eru aldrei eins "engaged", en þeir fá borgað tvöfalda yfirvinnutaxta. Þeir sem hafa áhuga og tíma fá slík lúsarlaun fyrir að hlægilegt er.

Við sem erum svo heppin að fá styrki í rannsóknir sem við höfum eytt miklum tíma að sækja um í von og óvon getum lent í vandræðum með að ráða í verkefnin. Meira að segja nemar sem við viljum fá sem aðstoðarmenn í rannsóknir heimta mun hærra kaup en viðmiðin sem uppsett eru af rannsóknarsjóðunum.  

Í rekstrarviðmiðum háskólans (raunvísindadeildar) fyrir ákveðin námskeið er nánast gert ráð fyrir að nemendur standi straum af æfingatímum/verkefnatímum. Það er ef námskeiðin eiga að reka sig, ganga upp miðað við fjárframlög.

Í því reiknilíkani sem liggur til grundvallar rekstraráætlunum námskeiða er hæfni kennara og nemanda því lögð að jöfnu. Ef það er ekki eitthvað öfugsnúið þá veit ég ekki hvað er öfugsnúið. Sumir myndu kalla það gjaldfellingu mannauðs. Til hvers er verið að ráða okkur sem starfsfólk ef að nemendur geta bara sinnt kennslu fyrir aðra nemendur.

Á meðan að aðrir kennarar HÍ en starfsmenn raunvísindadeildar fá greitt stuðulinn 4 fyrir hverja stund í fyrirlestrartímum, erum við að fá greitt 3,11. Fyrir mig á síðasta misseri (vor 2007) þýddi þetta að ég var að kenna ókeypis/ólaunað 104 fyrirlestrartíma (hversu heimskur getur maður orðið).

 Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til að fá fagfélagið okkar félag háskólakennara til að taka þetta mál upp hefur ekkert verið gert, engu breytt og hlutirnir hummaðir og hundsaðir.

Þar að auki var ég að komast að því að kennum við of mikið (vegna mannaflaskorts) miðað við þak á yfirvinnu, fyrnast þeir vinnutímar sem við höfum lagt fram í kennslu og við fáum þá hvorki metna til stiga í innra starfsmatskerfi stofnunarinnar, né til launa. Samkvæmt yfirliti (sem reyndar á eftir að fínstilla) fyrntust hjá mér 380 vinnustundir frá árinu 2006. 

Miðað við þetta er ekki hægt að segja annað en að það þurfi sérlega ósérhlífna einstaklinga til að sinna kennslu við háskóla Íslands.

Um þetta er hvíslað og enginn þorir að hrópa upp um aðstæðurnar sem boðið er upp á. Kannski vegna hræðslu við refsingu ofan frá.

Eitt er að vera misnotaður, annað er hvaða áhrif það hefur á starfsgleði, starfsorku, áhuga, sífellda þekkingar uppfærslu og það sem maður er fær að miðla í kennslunni. Ég set spurningamerki við hversu vænleg starfsmanna- og mannauðsstjórnun eins og hér er líst að ofan er til að hafa áhrif á ungt fólk í mótun til að feta þekkingar- og rannsókna stíginn.

Það er mikið misræmi milli þess status sem háskólasamfélagið hefur út á við og raunverulega efnislega umbun fyrir vikið.

Hætta á gæðalitlu námi

Leikföng og snyrtivörur, eiturefnakokkteill sem vert er að veita athygli

Já það er heldur betur að hlutirnir geta snúist upp í andhverfu sína. Fegrunarmeðul eru nú meðal helstu eiturefnakokkteila og með ólíkindum að konur séu enn falar fyrir því að smyrja óskiljanlegum efnafræðiformúlum á kroppinn (og við helstu skynfæri í andlitinu). Ég hef löngum hrellt starfskonur í snyrtivöruverslunum með því að fara í saumana á innihaldslýsingum, fremur vegna ofnæmisvanda en hégóma. Þannig er til dæmis varla hægt að fá andlitskrem án parabens, og erfitt að fá maskara eða augnskugga án þess að í sé nikkel, það kemur mér því ekki á óvart að blý sé í nokkrum mæli í varalitum. Við verðum að muna það að litirnir sem að hægt er að framkalla til að mála andlit á konur í dag eru búin til úr ýmsum steinefnum sem hafa mismunandi áhrif á húð (stundum afar óæskileg).

Annað sem að við andvaralausir neytendur ættum að veita athygli í mun meira mæli en við gerum eru leikföngin sem við látum hverfast um börnin okkar. Nýlega hafa verið mjög umfangsmikil mál í Bandaríkjunum þar sem uppvíst varð að margir flokkar leikfanga sem framleiddir höfðu verið í Kína fyrir alþjóðasamsteypur voru máluð málningu með mjög (og ég legg áherslu á MJÖG) háu innihaldi af BLÝI.  Við hér á Íslandi höfum allt of veikar stofnanir til að hafa eftirlit með þessum málum, því miður.

Ég hef stundum verið svolítið hissa en haft lúmskt gaman af hvað starfskonur og menn í snyrtivöruverslunum eru lítið fróðir um vörurnar sem þeir eru að selja. Það er eins og að sú þekking sem þetta fólk er berar að snúist um lýsingarorð fremur en efnainnihald og áhrif á heilsu. Þetta er vissulega svolítil þverstæða. Þannig vita snyrtivörustarfsmenn oft mikið um vörumerki og hvort og hvernig þau eru töff eða höfða til mismunandi týpa en raunverulegt áhrifagildi varanna. Ef það er ekki yfirborðsmennska, veit ég ekki hvað yfirborðsmennska er.

Blýagnir fundust í varalitum

Hjólað undir regnboganum

Veðrið var haustlegt í dag því verður ekki neitað, en stundum gerast ævintýralegir hlutir þegar minnst varir. Ég hjólaði alla leið undir miðjum regnboga úr vinnunni og heim til mín. Það var hreinlega yndislegt og þó að rigndi, haglaði og vindaði á brjóstkassann, þá var ég hamingjusamasta kona Íslands. Ég var að hjóla undir regnboganum og ég óskaði mér. Það var gaman. En það er líka leyndó.

Hvað með Rómarklúbbinn?

Al Gore og loftslagsnefnd Sameinuðu Þjóðanna deila með sér friðarverðlaununum. Ég tel að Al Gore sé vel að þessum verðlaunum komin. Hann hefur lengi og mun lengur en heimildarmynd hans hefur verið þekkt, barist ötullega í loftslagsmálum. Þegar hann var varaforseti Bandaríkjanna í tíð Clintons fyrrum forseta, setti hann á laggir ýmiskonar nefndir og áætlanir sem tengdust lágmörkun útblásturs í Bandaríkjunum. Clinton stjórnin var mjög meðvituð um bága stöðu umhverfismála í Norður Ameríku ólíkt þeim sem á eftir tóku við. Það eru kannski flestir búnir að gleyma því. Þar áður, barðist hann ötullega að friðarmálum í heiminum. Ég er einnig viss um að loftslagsnefnd Sameinuðu þjóðanna er vel að þessu komin. En ég spyr samt sjálfa mig hvort að Rómarklúbburinn sem stofnaður var 1967 var ekki í raun það forum sem kom umræðunni um þetta af stað?

Al Gore og loftslagsnefnd SÞ hljóta friðarverðlaun Nóbels

Af hverju er Svandís svona hljóð?

Mér er óljúft að færa stjórnmál, meira að segja sveitarstjórnar-stjórnmál niður á persónulegt plan. Ég er sérdeilis ósammála Stefaníu stjórnmálafræðingi. Ég á mjög erfitt með að sjá Björn Inga öðruvísi fyrir mér en sem sérdeilis útsmoginn stjórnmálamann. Og þegar öllu er á botninn hvolft eru það oft slíkir karakterar sem að verða ofan á í stjórnmálum. Hann er bíræfinn skákmaður. Ég veit ekki betur en að hann hafi í aðkomu sinni að málum REI og orkuveitu Reykjavíkur verið mjög hlynntur ævintýramennsku í viðskiptum með orkumál. Mér fannst ræða hans í gær bera þess merki og verð mjög hugsi yfir viðsnúningi hans í málum með sölu REI til Green Energy.  Ég er sannfærð um að meira liggur að baki. Formaður flokks hans hefur örugglega talað hann til. Framsóknarflokkurinn er í vörn eftir útreið síðustu alþingiskosninga og á harma að hefna við sjálfstæðisflokkinn, það er gjörsamlega rakið. Mér hefur alltaf þótt Dagur hafa leiðtogahæfileika en spyr nú sjálfa mig hverju það sæti, að Svandís Svavarsdóttir sem hefur verið leiðtogi umræðunnar um álitamál sem leiddu til stjórnarrofsins er einungis staðgengill. Hún er hljóð. Hvað veldur. Ég held að Vilhjálmur hafi verið gerður að blóraböggli tækifærissinnanna á meðan að samstarfsmenn eins og Björn Ingi hafa nýtt tækifærismennsku sína til að lifa af.

Íslenskir stjórnunarhættir í opinberum stofnunum jafnt sem pólitík bera þess jafnan merki að það þarf að slökkva elda. Ég hef verið í starfi á slíkum stað og ég tel að margir landar mínir hafi og upplifað slíkt. ÉG get ekki varist að kinnka kolli yfir staðhæfingum Gísla Marteins um að slíkir starfshættir hafi verið viðhafðir.  Ég óska nýjum meirihluta velgengni í starfi sínu fyrir Reykjavíkurbúa og trúi á að réttlætiskennd oddvita þeirra verði höfð að leiðarljósi í starfi þeirra. En hvernig væri nú í eitt skipti fyrir öll að uppræta "slökkva elda" stjórnunarstefnu sem allt of lengi hefur fengið að lýðast, flestum til ama. Látum verkin tala og verum einlæg.

„Fyrrum minnihluti bjargaði Birni Inga fyrir horn"

Hvað tekur nú við?

Ég er búin að vera að hlusta á beina útsendingu af fundinum og er glöð að geta fengið ósíaða miðlun og athugasemdir og varnir beint frá borgarfulltrúum. Það er gott að umboðsmaður alþingis bregst við svo fljótt, spurningin er hinsvegar hvort hann hefði gert það hefði málið farið hljóðlegar. Það er ekki víst.  Mér finnst þó stóra spurningin vera hvað tekur nú við fyrir utan lögsókn VG og Svandísar Svavarsdóttur gegn stjórnarfundi um REI (Reykjavik Invest Energy). Mér heyrist á öllu að meirihlutinn ætli að fá ráðgjöf færustu sérfræðinga um hvernig skuli að sölu/sameiningarferlinu staðið..eða hvort skuli að sölu staðið. Mikil er ábyrgð þeirra sérfræðinga. Hverjir eru þessir sérfræðingar. Verða það ef til vill helstu útrásarpáfar þjóðarinnar. Hvaða gildismat ætli muni liggja þar að baki. Við þurfum stjórnmálamenn til að gæta hagsmuna réttlægri borgara.

Og..Er skynsamlegt að selja mjólkurkýrina rétt áður en hún ber, spurði Margrét Sverrisdóttir. Það er spurningin!

Umboðsmaður Alþingis óskar upplýsinga um REI

Hannes Pétursson og Langt Hjem til mennesker

Ég hef verið að blaða í gamalli þýðingu á ljóðum Hannesar Péturssonar sem gefin var út í tveimur bindum árið 1966. Það er auðvitað hálf skrýtið að vera að lesa danska þýðingu á íslenskum ljóðum í þeirri vitund að íslenskan sem tungumál er svo mörgum sinnum ljóðrænna en það danska. En það er samt gaman. Ljóðabálkurinn Tid til Intet, Tid til alt er klassískur eins og margt sem að Hannes orti. Hér er einn bálkanna:

Hvad magter digtets ord?

Stålet har fået vinger

og flyver

Langt hinsides ørnens hjemsted.

Hvad magter ordene?

Digtets net bristet?

Gjort af kattens gang

bjergets rødder.

Å dage

da verden var en fisk

i digtets vod.

Friðarsúlan og hráslaginn.

Í dag er afmælisdagur bróður míns Hólmsteins og Himma og Sigurðar Reynis og Jóns bítils. Það á að kveikja á friðarsúlu Yoko Ono í kvöld út í Viðey og vona ég að viðstaddir verði nú ekki of kvefaðir í hráslaganum. Ég sá mynd í blöðunum af ljós-standinum og finnst hann ekki til prýði á Eynni en svo sem heldur ekki neitt óafturkræft umhverfisslys. Þetta er bara skemmtilegt, að sérvitringurinn Yoko skuli hafa valið Reykjavik. En það fær mann óneitanlega líka til að hugsa af hverju hún gerir þetta ekki bara í eigin nafni en þarf að klappa goðsögn Lennons með friðarsúlunni. Ég man ekki betur en að hún hafi verið ötull friðarsinni áður en hún hitti hann Jón sinn. Ljós-súlan verður óneitanlega svolítið fallos-tákn í þessu samhengi. En maður þekkir frægan mann, sem þekkir frægan mann, sem þekkir frægan mann sem ....osfrv.

Hvernig skapaðist tungumálið?

Sonur minn Elías er ansi hugsandi drengur. Hann kom askvaðandi inn og spurði mig eftirfarandi: Mamma, ég er að velta fyrir mér hvernig tungumálið skapaðist, veistu það? Mér varð auðvitað orða vant eins og venjulega þegar ofvitinn sonur minn á í hlut. ..Svo fórum við að pæla í þessu saman. Ég stakk upp á að þróun tungumála hefði hafist með grátnum, því það er jú fyrsta hljóðið sem að nýfætt barn gefur frá sér ef það er heilbrigt. Þá sagði hann: Já, en hvað með hláturinn? Jú, vissulega hláturinn kitlar manninn og með hljóðinu hlýtur tungumálið að hafa byrjað að þróast. Við urðum sammála, við Elías, um að tungumálið skapaðist af grátnum og hlátrinum.