Prumpið úr Michael Jackson

Það er komin út bók um minni sem ber það sérkennilega nafn: Moonwalking with Einstein. Bókin fjallar hreinlega um hvernig mannskepnunni tekst að muna og hún fjallar á opinskáan hátt um að hægt er að þjálfa minnið ótrúlega með því að þjálfa sjónminni og nýta sýnir sem brenna sig í heilabörkinn (úps, ætli sérfræðingar myndu ekki mótmæla þessu, ég er ekki nógu vel að mér til að vita hvar minnisttöðvarnar eru í heilanum).

 

Ég hef ekki enn lesið þessa bók en hún stendur efst á óskalistanum yfir ólesin verk. Höfundurinn heitir Joshua Foer.

Ég hef oft velt því fyrir mér í kennslu, að með öllum þeim aukahlutum/tækni sem mannskepnan hefur tekið til notkunar sér til hjálpar í námi er mikið af þessum tækjum haldið þeim eiginleikum að mannfólkið  hefur meiri tilhneigingu til að útvista minnið, gleyma meira, muna minna sjálf. Um þetta ritaði Nicolas Negroponte áhugaverða bók sem bar heitið Being Digital og ég las einhvern tíma fyrir fimmtán árum síðan.

Hans hugmynd var sú að fólk útvistar minninu með aukinni notkun stafrænnar tækni og það getur verið kostur. Við getum melt meira en munum það ekki.

Ég hef af þessu smá áhyggjur því að þetta þjálfunaratriði. Minnið er mjög vanmetið í skólum samtímans. Það er mikilsvert að muna hlutina. Mér hefur oft verið núið um nasir að vera með límheila, muna allt. Sjálf held ég því fram að heilinn í mér hafi alveg sérstaka gáfu til að safna saman ónærtækum og lítið mikilvægum upplýsingum til að stríða mér. Þannig man ég ólíklegustu og alveg ónýtilegustu hluti, og ég ræð illa við að stjórna þessari náðargáfu eða galla, allt eftir því hvernig á það er litið.

Samkvæmt umfjöllun bókarinnar tunglganga með Einstein var minnið áður fyrr í mun meiri hávegum haft. Sókrates taldi til dæmis ekki sitt eigið verk að skrifa niður eigin vangaveltur og hugmyndir. Hann hélt því fram að hið ritaða orð væri minna um vert en minnið. Á þessum tíma æfðu menn sig í að muna og notuðu til þess ýmis konar tækni og æfingar. Á þeim tíma var slík þjálfun jafn mikilvæg faggrein og stafsetning, lógík (stærðfræði) og retorik (málfarslist). 

Athyglisvert er að í þessari bók er því haldið fram að minni hafi lítið með greind að gera, en sálfræðingar samtímans hafa reynt að koma þeirri tálsýn haganlega fyrir í vitund almennings. Hvorki háskólapróf né gáfuleg framkoma eru  tengd góðu minni.

Kúnstin felst í að skapa "kreativar" ímyndanir/hugmyndir í höfðinu og staðstetja þessar eftirminnilegu myndir á leiðir í svokölluðum hugmyndahöllum. Á góðri íslensku heitir þetta hugskotssjónir og  hugrenningar. Maður býr til myndir í hugrenningum sínum og tengir þær við það sem maður er að læra eða melta til að muna það og svo staðsetur maður það á góðan stað, sem er erfitt að gleyma. Ég veit þetta hljómar pseudo, en aðeins of spennandi til að maður vilji ekki reyna sig við það. Samkvæmt bókinni er tenging við æskuheimili afar árángursrík leið, vilji maður örugglega muna hlutina.

Eitt af minnisverðari dæmum í bókinni er þegar höfundurinn í Bandaríkjameistarakeppninni í minni sér fyrir sér Michael Jackson kúka á hamborgara og prumpa inn í blöðru. 

 

Aðalmálið er að því skrýtnari, skældari og óvenjulegri hugskotssjónirnar og hugrenningatengslin eru við það sem á að læra þess betur munum við. Þetta vissu munkar á miðöldum sem rjóðir í kinnum viðurkenndu að fagurleggjaðar ungmeyjar héldu þeim við efnið:)

Mér finnst þetta áhugavert eins skrýtilega og það hljómar.

Gera má ráð fyrir að siðmenning okkar vanmeti mátt minnisins vegna tæknivæðingar sem hefur útvistað flest allt minnisvert á tölvutækt og rafrænt form. En mun okkar siðmenning ná einhverjum hæðum án innra minnis fólksins? Er líklegt að nýsköpun, brandarar, skilningur og listaverk verði sköpuð af útvistuðu minni í framtíðinni?

Hm. Það er nú það.

 

Kasínó kapitalismi og trúarhreyfingar viðskiptanna

Susan Strange uppnefndi alþjóðlega fjármálakerfið þessu myndræna nafni - Casino capitalism árið 1986.

Ron Martin sem skrifaði bókina "The economic geography of money" skrifaði:

"The geographical circuits of money and finance are the "wiring" of the socio-economy....along which the "currents" of wealth creation, consumption and economic power are transmitted...money allows for the deferment of payment over time-space that is the essence of credit. Equally, money allows propinquity without the need for proximity in conducting transactions over space. These complex time-space webs of monetary flows and obligations underpin our daily social existence."

Nassim Taleb hittir naglann á höfuðið þegar hann setur tíma-rýmis samdráttinn í samhengi og segir að nú sé hægt að rústa hagkerfi á nóinu með tölvu- og samskiptatækninni einni saman.

Rafrænu tengingar fjármálakerfisins á alþjóðavísu og yfirfærslur í cyberspace eru vírarnir og félagshagfræðin er fólkið sem kemur sér upp ákveðinni skilvirkri hegðun í kerfi þar sem eru ákveðnir hvatar til að græða peninga.

Fjármál eru samkvæmt Peter Dicken (sem skrifaði Global Shift) eitt af mest umdeilanlegu hagrænu atferlunum vegna sögulegra tengsla þeirra við sjálfstæði þjóða. Allt frá því að elstu þjóðríki heims byrjuðu að myndast hefur sköpun fjármagns og drottnun yfir því verið álitið miðlægt fyrir viðurkenningu og afkomu.

 David Harvey hefur sagt að hver kreppa og missir fjármagns beri með sér tilfærslur efnislegs auðs (verðmæta). Þannig séu krepputímar tímar tilfærslna á fjármagni og auði. 

Segja má að Nassib Taleb hafi á réttu að standa þegar hann bendir á að tölvu og samskiptatækni og fjármálaverkfræði saman hafi orðið til þess að enginn hafi skilið kerfið og því hafi getað farið sem fór, en hann ræðst ekki á rætur illgresisins nema að takmörkuðu leyti af því að sá tilbúni væntingaauður sem festi sig í bókhaldi fyrirtækja var bara bóla. Það er því ekki sá bólgni auður sem allur færist um heimsbyggðina landa í milli, svæða í milli, ríkis og fyrirtækja í milli, fólks í milli -heldur töluvert rýrari summa sem allir reyna að kraka aðeins úr.

Auður er skilgreindur mismunandi á mismunandi tímum og gott dæmi um það er dæmisaga Kanadíska blaðamannsins Mark Kurlansky sem skrifaði hina margfrægu bók "Cod". 

Vegna þorsksins hafa stríð verið háð og bylting brotist út. Heilu hagkerfin hafa risið og riðað til falls - allt frá Boston til baska - þorskaðli til þræla, kaþólikkum til konunga, sjómönnum og sælkera.

Svo var þorskinum fyrir að þakka að á átjándu öld hafði Nýja England öðlast sess sem alþjóðlegt viðskiptaveldi í stað þess að vera aðeins fjarlæg nýlenda sem hungrið vofði yfir.

Í Massachussets var þorskurinn ekki lengur bara matur, heldur var hann nánast tilbeðinn. Þorsk-aðallinn var hópur fólks sem átti auð sinn að þakka þorskveiðum allt aftur til 17.aldar og sem dýrkaði fisktegundina mjög opinskátt (á peningum komu þorskar fyrir, húsakynni voru prýdd myndum af honum osfrv.)

Við erum komin svo langt í tækninni og svo mörkuð af kasínó kapitalismanum í samtímanum að við áttum okkur ekki alltaf á að verðmætin sem verið er að sýsla með eru óhaldbær symbólsk kerfi sem þó geta ráðið örlögum fólks, lífi og dauða.

Mér finnst reyndar Nassim Taleb nokkuð glöggur þegar hann líkir fjármálakerfinu og örlögum þess við trúarkerfi þar sem menn misstu sig í ofsatrú.

Skrýtið að eitthvað svo ofur-óhaldbært sé svo haldbært þegar kemur að afdrifum fólks! 

 

 

 

 

„Þið settuð Ísland á hausinn“

Kominn tími til að spyrna við!

Ég tel mig ekki vera talsmann forræðishyggju, en þegar kemur að netnotkun og ókræsilegu efni á netinu hef ég sterkar skoðanir þar sem mér finnst að þurfi að beita henni upp að vissu marki.

Það morar allt internetið af efni sem er til þess fallið að særa siðferðiskennd eða er beinlínis niðurlægjandi eða höfðar til verstu og lægstu hvata fólks, eins og t.d uppskriftir af sprengjum, dýraklám eða annað ofbeldisefni í dulargervi leikja. Hvernig er hægt að verja viðkvæmar sálir, saklaus börn og óharðnaða unglinga ásamt kjánalegum og misvitrum fullorðnum gegn því?

Ég held að börn læri það sem fyrir þeim er haft, en það gera fullorðnir reyndar líka. Ég held að ef að maður stillir fegurð og gleði fyrir framan fólk muni það endurspegla það sem það sér og hugsar, en sé illsku og dimmu stillt fyrir framan það, mun það hafa áhrif á hugsanir og hugsanlega gjörðir. OK, viðurkenni að þetta er einföldun - en ég trúi þessu samt.

Ég styð þetta framtak framkvæmdastjórnar ESB. Og jafnvel þótt Frakkar séu þekktir fyrir hroka þá hafa þeir stundum komist ágætlega langt á honum, t.d í tengslum við vernd eigin menningar og tungu.

Það er auðvitað líka undir foreldrum sjálfum komið að hlaða t.d niður netnanny og annað til að hefta vafr inn á óæskilegar síður. 

ESB íhugar að taka upp frönsk netlög