Útskýringavandamál!

Annað hvort er ég svona treg eða blaðamenn mbl.is svona illa skrifandi eða að það eru einhver útskýringavandamál í gangi varðandi slátrun bjarndýrsins. Notuð eru orðin svo virðist...sem bendir til að menn viti ekki almennilega hvað gerðist. Eins finnst mér sláandi bein tilvitnun í bjarnarbanann (sem víst gegnir starfi yfirlögregluþjóns á svæðinu, vonandi fer hann blíðlegar með borgarana þar)..að þar eð dýrið hafi tekið á rás í átt til sjávar hafi ekki annað verið "í stöðunni" (hægt að gera) en að skjóta það.

Lógík skagfirðinga er eitthvað furðuleg í þessu. Hvaða vígi voru menn að verja úti á sjó, mátti bjössi ekki hlaupa niður á strönd? Hvað hefði þá getað gerst?  Sáu menn fyrir milliríkjadeilur hefði hann hugsanlega farið aftur til Grænlands?...

Pælum í því! 

Ísbjörninn að Hrauni dauður

Villuráfandi bjössi er matgæðingur

Já þeir hafa góðan smekk fyrir mat blessaðir birnirnir. Hann er auðvitað ekki meðvitaður um að æðafuglinn er friðaður á Íslandi og því mun landanum finnast björninn eiga þátt í búsifjum í viðhaldi stofnsins hér við land (röksemd fyrir að hrekja bjössa burt og jafnvel fá að hitta hann með kúlu). Björninn veit örugglega ekki betur því æðafuglinn þykir hið mesta lostæti og er skotinn á færi á Grænlandi heimalandi bjössa. Leiðinlegt að hann skyldi ekki hafa kynnt sér náttúruverndarlöggjöfina íslensku áður en hann ruddist hér inn.

Ísbjörn í æðarvarpi

Minning frá Inari

Mundi allt í einu frá samtali sem ég átti í Saunu í Inari við unga belgíska stúlku sem var þar í starfsþjálfun. Hún sagðist hafa verið á nippinu að fara til Íslands fyrir tveimur árum að mótmæla Kárahnjúkavirkjun með vinum sínum en hefði hætt við á síðustu stundu vegna þess að það var dýrt og orðrómur var uppi um að lögreglan íslenska væri illþyrmileg við mótmælendur. Við ræddum eilítið saman ég og unga stúlkan. Hún var af þeirri kynslóð sem Íslendingar kalla krútt og hafði mikla trú á mátt mannfólksins til að láta hin smáu verk tala fremur en stórframkvæmdir í fordisma stíl. Það er alltaf gaman að tala við sér yngra fóllk og heyra sjónarmið þeirra um lífið og framtíðarsýn þeirra á lífið þó maður þurfi ekki að vera fullkomlega sammála því í öllu. Enda er það svo að maður veit að sumt þarf fólk sjálft að upplifa og ekki er ég manneskja til að messa yfir fólki um að það sé ekki allt nýtt undir sólinni. Læt hér fylgja mynd úr samísku tjaldi frá Inari þar sem ég er á spjalli við samstarfskonu mina frá Kanada, landfræðinginn Heather Nichols.

Lífið í beinni kallar!

 Margt hefur á daga mína drifið undanfarið svo ég hef ekki haft í mér eirð til að setjast niður og skrifa örfáar línur hér í dagabókina mína er svo kallast blogg á nútíma máli. Heimkoman til Íslands var góð, og þó að ég unglingamamman hafi staðið sveitt og reynt að þrífa upp uppsafnaðan skít á heimilinu eftir dásemdarstundir unglingsins án foreldraleiðsagnar er ég hamingjusöm að innan að vera umvafin ungunum mínum aftur.

Ég fór í Reykholt, heimabyggð Snorra Sturlusonar stuttu eftir heimkomu í intensíva verkefnahópsvinnu fyrir verkefnið litróf landbúnaðarins, ekki veitti af. Mikið var gott að komast úr iðu bæjarins Reykjavíkur og geta ótruflaður hugsað heila hugsun með eins fallegt útsýni og blasir við úr gamla skólahúsi Reykholts. Andinn er góður og umgjörðin frábær fyrir fræðihópa og aðra sem vilja fleyta ofan af bunkunum.

Ég notaði tækifærið og týndi svolítið af birkilaufum til vetrarforða í te, enda rétti tíminn til slíkrar týnslu.

Því miður misstum við af tónleikum Graduale Nobile kórsins sem var að fara að syngja í kirkjunni. Reykholtskirkja hefur ótrúlegan góður hljómburð, ég veit það af því að ég söng einu sinni þar með freyjukórnum undir stjórn hinnar dásamlegu konu Zsusanne Budai. Ég sá að Ragnhildur Gísladóttir og Eivör áttu að halda tónleika þar síðar. Mikið hefði ég verið til í að fara á þá tónleika hefði ég verið heima.

Næstu tvo daga fórum við Elías síðan í Hveragerði að vinna með Gunnu og Einari (og Ingibjörgu) að grænkortagerð. Sjá

Þau eru frábært fólk og gaman að vinna með þeim, gaman að spjalla. Mér finnst ég hafa eignast góða vini þar.

...Og viti menn, ég upplifði tvo skjálfta og hef nú miklu meiri samúð með þeim sem er illa við þá. Annar gerðist meðan við vorum að fá okkur kaffi, og hinn um nóttina. Sá fyrri var rétt við húsið bara upp í næsta fjalli og kippti óþyrmilega í (milli 3 og 4 á richter), og sá síðari var um 3. Það er skrýtið hvernig að sjötta skilningarvitið vaknar, við fullorðna fólkið v'oknuðum 'oll svona fimm mínútur áður en allt fór að skjálfa og hristast. Ég trúi því að fólk noti sjötta skilningarvitið oftar en það er fært um að skilgreina eða tjá.

Við fórum um svæðið, og sáum meðal annars bæ þar sem gólfið lyftist upp í og veggirnir hrundu niður um hálfan metra niður í gólfið. Annars virðist íslensk húsagerð að mestu standast náttúruhamfarir af þessu taginu. Sprungan í gólfinu á upplýsingamiðstöðinni í Hveragerði sem að hefur verið gerð sýnileg fyrir forvitna ferðamenn hélt ekki alveg, smá hrun af grjóti úr henni kvarnaðist niður í sprunguna, en það er auðvitað ekkert á við sprungurnar og jarð og steinskrið sem er sýnilegt úr fjöllunum.

Næsta dag var komið að því að fara til Osló á fyrsta fund minn í stjórn Norræna þróunarsjóðsins þar sem ég er varamaður. Í þeim sjóð eru margar blikur á lofti og starfsfólk sjóðsins orðið langþreytt á óvissuástandi um framtíð sjóðsins sem að norrænir (einkum danskir) ráðherrar sköpuðu fyrir nokkrum árum síðar (nánar tiltekið á afdrifaríkum og visions lausum fundi í október 2005).Nú er komið að vatnaskilum og málið orðið all bólgið pólitískt fyrirbæri innan ráðherranefndarinnar og norræna ráðsins sem er farið að krefja stjórnina um að útskýra mál sitt og koma með lausnir.

Fyrir mig var fundurinn afar athyglisverð lexía um lagskipta stjórnsýslu, kænsku embættismanna og leikrit á nokkrum plönum. Aðalmaðurinn fyrir hönd Íslands í stjórninni Egill Heiðar Gíslason er mjög fær og gaman að kynnast honum, en embættismenn úr utanríkisráðuneytum hinna norðurlandanna voru líka áhugaverðir einkum í ljósi framkomu og orðræðu (notkun á terminologíu, röksemdarfærslum og hagsmunagæslu).

Ég ætla að nota tækifærið og skrifa meira um það á næstu dögum svona milli þess sem ég held smá sólarfrí (það er alveg glatað að sitja við tölvu í of dásamlegu veðri). 

Þegar heim kom beið mín vinkona mín Marie frá Alaska sem er að vinna með mér í verkefninu Arctic Observation Systems - Human Dimension. Hún er á ferð um norðurlöndin að byggja tengsl við samstarfsaðila og safna gögnum um sjávarútveg landanna. Eins og alltaf nutum við samveru hvor annarar, skrýtið hvað maður tengist sumu fólki auðveldlega. Við stöndum auðvitað í svipuðum sporum, erum mömmur í fullu starfi, háskólakonur í fullu starfi og kennarar og eigum samtímis að vera eins og hamstrar á hjóli í útgáfustarfsemi, gera garðinn frægann fyrir háskólastofnanir okkar sem oft á tíðum virða lítið við okkur púlið. Við höfum því margt að ná saman á.

Marie hafði tekið Tommy eldri son sinn með sem var skemmtilegt kompaní og fjörugt. Hann er bara sex ára og talar eins og foss rennur (hrikalega sætur). Á meðan að Marie var á hagstofunni sátum við og skemmtum okkur á kaffi amokka og manni lifandi, fórum síðan í bæjarferð þar sem við nutum hinna ýmsu uppákoma hins hússins. Í gær nutum við síðan lífsins á austurvelli eftir að þau mæðgin höfðu heimsótt bláa lónið og fórum síðan niður að tjörn (uppáhalds stað Tommy).

Tommy var himinlifandi yfir hvað mikið væri að gerast í Reykjavík. Hann býr í Anchorage og sér lítið annað en bílstólinn sinn, hina bílana í umferðinni og stór bílastæði þegar hann er á ferðinni. Hvernig ætli sé að alast upp sem barn með það fyrir augunum?

Jæja, nú kallar lífið í beinni - garðurinn og illgresið hrópar á mig inn um gluggann. Ég er til í þerapíu garðsins. Lífið í beinni bregst ekki.

 

 

 

þar lágu danir í því!

Þar eð ég er nýkomin úr útlegð hef ég mest lesið fréttaumfjöllun skandínavískra blaða, danskra og norskra undanfarið. Danir túlka Íra sem eigingjarna (skvt.Berlinske) þar eð þeir hafa síðan þeir gengu inn í sambandið hagnast talsvert og móttekið fjárframlög fram að 2005  úr sjóðum sambandsins. Eftir 2005 er landið meðal tekjuhæstu landa sambandsins á mannsbarn ES-ríkis og Írar sjá nú fram á að þurfa að borga meira til útvíkkunar sambandsins og þeirra miklu félagslegu umbóta  sem útvíkkun sambandsins til austurs hefur í för með sér. Því nenna þeir greinilega takmarkað, miðað við fréttatúlkanir dana. Danir eru einstaklega fúlir yfir niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar þar eð þeir höfðu reiknað út (eða öllu heldur Anders Fogh) að ef niðurstaðan yrði sáttmálanum í hag væri á þeim grundvelli hægt að blása til þjóðaratkvæðagreiðslu í haust í Danaveldi (danir hafa alltaf verið óþæg þjóð innan Evrópusambandsins). Nú lítur út fyrir að það kæmi illa út með því fordæmi sem Írar hafa sett.

Norðmenn fagna í laumi, þeir hafa gaman af því að farir sambandsins séu ósléttar, þó þeir segi það ekki berum orðum.

Nú er spurningin, fyrst að ekki tókst að fá afgerandi úrslit, munu þá ekki forsvarsmenn sambandsins reyna nýjar leiðir til að koma sáttmálanum í gegn, eins og Evrópuráðið og embættismenn þeirra eru frægir fyrir. Hvað ætli næsti sáttmáli muni heita og hvernig ætli honum verði komið í gegn? Í millitíðinni geta Lúxemborgski forsætisráðherran, Tony Blair og jafnvel Anders Fogn velt fyrir sér hvort það sé þess virði og á hvaða forsendum þeir munu berjast fyrir forsetaembætti sambandsins. 

53,4% Íra höfnuðu ESB-samningi

Asnar!

Já ég kemst svo sterklega að orði. Ég tek sjaldan svona til orða, en það er nú ekki eins og að hann hafi ógnað neinum nema forvitnum köllum á blikkbeljum.

ARGH! Íslendingar ætla að vera við sama heygarðshornið alltaf þegar kemur að meðferð á sjávarspendýrum.

 

Ísbjörninn felldur

Hvalkjöt vegna bragðs eða vegna fortíðarþrár?

Ég er ein þeirra sem finnst gott að leggja mér hvalkjöt til munns og ekki finnst mér selkjöt verra. Ég ólst upp við hrefnukjöt í nokkru mæli. Það var ódýrara og aðgengilegra en nautakjöt í upphafi þess að íslenskar húsmæður fóru að gera tilraunir með kjötsósur að ítölskum hætti, pizzu álegg og annað framandlegra en heimilismaturinn að danskri húsmæðraskólafyrirmynd hafði áður flörtað við. Hvalkjötið var þó ekkert nýmæli á borðum íslendinga við sjávarsíðuna, það hafði fylgt landanum um aldir og verið hluti af bjargráði kynslóðanna til að tryggja afkomu barna sinna.

Í dag eru aðrir tímar. Til forna voru hér hvalstöðvar sem gátu selt nánast hvert einasta innyfli hvalsins til einhverra nota en í dag virðist vera fátt um fína drætti.  Það má segja að hvalstöðvarnar hafi hér orðið eins konar vísir að iðnvæðingu svipað og innréttingarnar talsvert fyrr.

Ég þekki engan sem er í bráðvantar krínólín með spöngum úr hvalnum. Og eins er tími lýsisljósanna yfirstaðinn, á tímum landsvirkjunar, OR, REI ofl. og hvað þetta allt heitir sem gerir íslendinga svo græna í orkunotkun í útlöndum.

Ég hef heldur ekki tekið upp hefðir afa míns sem gjarnan gekk um með sel-lýsisflöskuna í rassvasanum og bauð flot á fiskinn gestum og gangandi. Ég borða bara hvalspik í Grænlandi eða Kanada, og raunar ekki með gleði heldur af kurteisi við gestrisna frumbyggja. 

Þar eð framboð annar ekki eftirspurn með öfugum formerkjum hefur útflutningsleiðin verið valin.

Kjötið hefur verið sent til Japans því þar í landi kunna borgarar landsins enn að njóta bitans.

Ég hef oft farið í Svalbarð eða til Sægreifans eða á Þrjá frakka að næla mér í bita þegar ég verð sérlega soltin eftir hval, jafnvel á tímum hvalveiðibanns og virtist vera nóg af bitanum. 

Við upphaf hvalveiða bentu menn á að synd væri að hvalveiðiskipin þyrftu að grotna í höfninni án athafna. Eins vildu menn meina að það væri þjóðar-réttur  (lesist ekki sem matréttur) landans að hlutast sjálfir til um nýtingu eigin náttúrauðlinda (fiskistofna). Það var sama röksemd og íslendingar hafa gegnum tíðina notað um kvótakerfið og ómöguleika þess að ganga inn í Evrópusambandið.

Það er því margt sem bendir til að innanlands eftirspurn eftir hval sé bara ekki fyrir að fara lengur. Útflutningurinn til Japans gæti þess vegna verið vísbending um "desperat" úrræði svo hægt sé að benda á neyslu alla vega einhvers staðar sem rök fyrir hvalveiðum íslendinga.

Þráhyggjan um hvalveiðar er tilfinningamál fyrir mörgum sem hafa séð þróun sjávarútvegs í landinu fara óblíðum höndum um sjávarbyggðirnar og fólkið sem þar býr og lifir. Fyrir mörgum eru hvalveiðar haldreipi í þjóðarstolti (Bjartur í sumarhúsum á sig sjálfur og ræður hvað hann gerir).

Fyrir marga fulltrúa ferðaþjónustunnar eru hvalveiðar enn ein staðfestingin á að stjórnvöld hafa aldrei verið höll undir stuðning við þá grein á sama hátt og frumframleiðslugreinar dreifbýlisins á Íslandi hafa notist við. Jafnvel þótt að ferðaþjónustan sé einn helsti vaxtarbroddur dreifbýlisins á þeim tímum sem blasa við okkur um þessar mundir.

Ég veg og met og eins og venjulega er ég á báðum áttum. Er verið að halda í hvalveiðar vegna hins ómótstæðilega bragðs, er það vegna þess að við höfum sterka þörf fyrir að marka okkur stöðu sem sjálfstæð og óháð þjóð í norður ballarhafi. Er það ef til vill vegna þess að við rómantíserum þá daga þegar að Gylfi Ægisson var vinsæll með slagarana sína í útvarpinu og amma stóð yfir hrefnuborgurunum þegar komið var heim úr frystihúsinu í hádegismat.

Hvað ætli hvalirnir segji sjálfir. Ætli einhver hafi spurt þá? 

Hvalkjötið enn ekki tollafgreitt í Japan

Til hamingju með áfangann!

Ég fagna því að Víkin sé nú opnuð að nýju. Ég hef saknað safnsins í lokunartíðinni, einkum að geta ekki vísað erlendum gestum þangað sem að hafa verið að sýsla fræðilega með strandmenningu og þróun sjávarútvegs útfrá ýmsum sjónarhornum annars staðar í heiminum.

Skelli mér í túr þangað þegar ég kem heim. 

Sjóminjasafn opnað eftir endurbætur

Hleranir og tengsl milli manna.

Björn Bjarnason er fúll yfir að fréttirnar skuli hafa ættfært hann í tengslum við umræðuna um hleranir á tímum kalda stríðsins. Hann er fúll yfir að ekki hafi verið reynt að tengja Helga Hjörvar, Álfheiði Ingadóttur og jafnvel Steingrím J. við þolendur hleranana. Við Björn erum víst skyld, ég man nú ekki alveg hvernig en það er eitthvað tengt ættmennum mínum af norðausturlandi (ég er frekar léleg í ættfræði). Við Helgi erum æskuvinir og ég hef alltaf átt hann að. Hann er góður vinur. Við Steingrímur J. eigum ættboga af sama landshorni. Álfheiður og ég erum víst ekkert skyldar en hún er flott kona, því verður ekki neitað.

Stundum verða stjórnmálaumræður á Íslandi andapollur sem að er nær óþolandi að þurfa að hlusta á kvakið frá.  

Ég hef einungis einu sinni verið hleruð, eftir því sem ég best veit. Það var þegar ég bjó í kommúnu í Kaupmannahöfn sem lögreglan hafði beint áhuga sínum að vegna tengsla fyrrum íbúa við uppreisnargjarna hústaka og skemmdarverk við Ryesgade og höfuðstöðvar Shell í borginni.

Ég er nú ekkert bitur manneskja þess vegna. Held kannski að lögreglunni hafi þótt svolítið leiðinlegt að hlusta á þetta hrognamál mitt, íslenskuna, þegar ég talaði við foreldra mína um það bil vikulega.

Kalda stríðið og viðbragðsáætlanir yfirvalda hversu heimskulegar sem þær voru eru saga.

Ég held nú hreinlega að menn ættu frekar að beina sjónum sínum að því að öryggismál í dag eru mun óöruggari en þá hvað varðar vopnakapphlaup þjóðanna í dag, í stað þess að ergja sig yfir því sem þá var. Með allri virðingu fyrir Kjartani og ergelsi hans, þá eru nú bara upprunnir nýjir tímar og menn hafa vonandi lært af reynslunni (þó fólk geri það nú gjarna ekki).  Tortryggni manna í milli tengdra sem ótengdra er auðvitað aldrei til góðs, en er nú bara ekki kominn tími til að leggja stríðsvopnin og fókusera á það sem blasir við okkur í dag.

Mun fleiri þjóðir búa í dag yfir kjarnorkuvopnum í dag en þá. Björn, Kjartan, Helgi, Álfheiður og Steingrímur er saklausir Íslendingar sem að virðast búa í fortíðinni hvað þetta varðar.

Í dag er erfitt að greina skilin milli vinstri og hægri - félagshyggju- og frjálslyndra, kommúnista og kapitalista. Átakalínurnar eru flóknari.

Ég persónulega tel mig hafa séð ljótasta andlit kapitalismans í Nikkel í Rússlandi (það er fordyri helvítis að mínu mati) en það var auðvitað stóriðja sem komið var af stað í tíð ríkisfasismans þar í landi (sem menn rugla oft við hugtakið kommúnisma).  Þar er lifialdur karlmanna undir 50 árum og eignahald er á valdi miljónamæringa sem að búa annars staðar og er að er virðist miðað við áhugaleysi þeirra á að tryggja velferð starfsmanna sinna, lítt hugað um velferð eða velmegun þeirra sem þeir arðræna í starfsemi sinni. 

Þrátt fyrir ljótar hleranir í þá daga höfum við á Fróni aldrei búið við slíkar aðstæður nema ef vera skyldi undir nýlendustjórn dana fyrir margt löngu. 

Elsku þingmenn - getið þið nú ekki farið að gera eitthvað þarfara en að þrefa yfir svona fortíðardraugum (það er ekki beinlínis eins og að verið sé að uppræta eitthvað apartheid í landi ættartengsla og vinatengsla).  

Komin heil og höldnu frá Rússlandi ofl

Ég lenti á heilu og höldnu (hvad ætli thad thýdi annars!) í morgun eftir vidburdaríka viku med Calotte Academy sem afreksmadurinn Lassi Heininen hefur borid hitann og thungann af sídan 1991 (geri adrir betur!).

Vid vorum í Inari í Finnlandi, Kirkenes í Noregi og Murmansk í Rússlandi.

Hitti gamla félaga eftir langan vidskilnad, t.d Tuula Tuisko, Larissa Riabova, Vladimir Didyk ofl. En kynntist lika nýju afbragds fólki, m.a íslendingum sem ég hef aldrei hitt ádur (er thad hægt?)

Samvera med fólki sem er skemmtilegt, vel gefid og hefur talsvert til málanna ad leggja er ein af mínum uppáhaldsidjum. Slík samvera reynir thó stundum á, eins og gengur, madur er saman frá morgni til kvölds (og stundum fram á morgun ef fjör er). Ég vona ad ég hitti flest thetta fólk aftur og er raunar viss um thad.

Efni fundarins í ár var "Climate change defining human security".

Nú er ég búin ad vera í nánast óslitinni vinnutörn í tvo mánudi en er samt afslappadri en oft ádur. Thad er svo skrýtid ad stress er mismunandi. Fólkid í kringum mann hefur heilmikid um thad ad segja hvort stressid verdur uppbyggilegt eda nidurbrjótandi, en audvitad líka hugarfar manns sjálfs.

Thó hér hafi ad mörgu leyti verid yndislegt ad dvelja aftur er ég farin ad hlakka mikid til ad koma heim til Íslands - get ekki bedid, tel dagana.