Af hverju eru Íslendingar aftarlega á merinni í notkun vindafls til virkjana?

Í framhaldi af frétt um vindmylluvæðingu New York borgar spyr ég sjálfa mig í örugglega þúsundasta skiptið af hverju Íslendingar eru svona afturhaldssamir þegar kemur að nýtingu vindorku til að afla rafmagns. Allar forsendur ættu að vera til staðar, og röksemdir um að vindmyllur þoli ekki íslenska vinda eru algjörlega úr lausu lofti gripnar, markaðar af heimóttahætti sem ekki á sér neinar vísindalega og skipulega athugaðar forsendur.

Fjölþætting orkuöflunar ætti að vera eitt meginmarkmið ábyrgra stjórnvalda, en mér heyrist á öllu að hér séu menn fastir í viðjum hugarfarsins og hagsmunahópa þekktra leiða til orkuöflunar.  Ólíkt borgarstjóra eplisins sem freistar þess að fara nýjar leiðir vitandi að það er löng leið framundan..en þrátt fyrir allt hefur einhverja nýja framtíðarsýn.

Burtséð frá öllum vindmyllum sem ekki endilega þurfa að vera í anda Don Kíkóta...þá var ég stödd í ævintýralegri ferð um hálendið, nánar tiltekið að fjallabaki um helgina. Þar var svo vindasamt að flestir héldu að tjöldin myndu hreinlega fjúka ofan af þeim fyrri nóttina (aðfaranótt sunnudags). Það fór sem betur fer ekki svo. En eftir hetjulega ferð úr skófluklifi yfir að upptökum Hólmsár, og yfir í Strútslaug og tilbaka kom í ljós að tvö tjöld höfðu fokið..að hluta. Uppistöður eins tjaldsins voru brostnar, stangirnar höfðu klofnað og brotnað í vindhviðunum, og mitt tjald lá með botninn á hliðinni og himinninn á öðrum stað.

Við vorum því nokkur úr hópnum sem að þurftum að gista í Strútsskála næstu nótt sem raunar var mun rólegri en sú fyrri. Helstu fjallagarpar landsins stóðu á öndinni þegar þeir heyrðu að Ósk og Margrét hefðu leitt hóp barna og foreldra þeirra alla þessa leið í aftaka veðri (á meðan að þau höfðu hýrt í skála og ekki hreyft sig spönn frá rassi). Haha. Við vorum jálkar, og baðið var gott í Strútslaug og allir komu lifandi og hressir til baka. Ríkari af upplifunum - líka upplifunum af veðri sem maður sjaldnast lendir í án þess að vera skýlt af nærliggjandi mannvirkjum eða eldsneytisknúnum samgöngutækjum.

Vill vindmyllur í New York

Gengið á hjara veraldar - Græna kortið.. og Ómar og Þórunn!

Nú fer að líða að því að vinnudagana stytti - því að ef allt gengur eftir get ég farið að hreyfa mig Norðaustur á bóginn, á hjara veraldar, útnára Íslands - minn uppáhaldsstað á Íslandslandakortinu. Er raunar að vona að ég komist til að ganga Melrakkasléttuna eða ströndina eins og hefur verið vaninn undanfarin tvo ár. Það er allra meina bót að leggja land undir fót og þá á ég ekki við að fara utan, heldur ganga, eins og ég geri ráð fyrir að upprunaleg merking orðatiltækisins sé.

Það er blásið til Sléttugöngu á laugardaginn 9.ágúst  og ég ætla bara rétt að vona að það verði góð mæting. Kannski er heldur tæpt að ég nái í byrjun göngunnar en kannski á hálfleiðinni næ ég hópnum í strandhluta ferðarinnar. Ætla samt að ganga eins og ég get. Ég get nú ekki farið að missa af því að koma við og enda í Grjótnesi, ættgarði forfeðranna.

Vona síðan að potturinn hennar Birnu frænku standi til boða að enduðu rölti (það hefur verið hrein unun að hvíla þreytt læri þar liðin ár í góðum félagsskap).

Síðan er ég að plana göngu um Langanesið - 12 og 13 ágúst. Ætla að vitja rústa býlis forfeðra minna í Ásseli, og langar að líta Font og Skála augum líka. Eyþór er búin að senda mér göngukortið frá Þórshöfn og ég vænti einhvers liðsinnis kunnugra við ráðleggingar um gönguna þar eð ég er ókunn staðháttum nákvæmlega. Síðan ætla ég að athuga hvort að Vilhjálmur pabbi Margrétar skólasystur minnar sem býr í Heiði geti ekki sagt mér góðar sögur. OH, ég hlakka til.

Umhverfið er ógleymanlegt, það er fallegt og snertir viðkvæma strengi (mig langar að semja ljóð, hefði ég talentana) og einhvern veginn er eins og sálin róist á einhvern hátt sem ekki er útskýranlegur. 

Baldur frændi minn benti mér á alveg frábærar bækur í fyrra. Sagnaþætti Benjamíns Sigvaldasonar um fólk og viðburði á 19. öld og byrjun 20. aldar þar sem koma fyrir skemmtilegar sögur af svæðinu. Ég hef notið þess að lesa þetta mér til fróðleiks, en hafði upp á bókunum eftir mikla leit í fornbókabúð þeirra feðga Braga og Ara Gísla. 

Græna Íslands-kortið er annars tilbúið þó það sé í sífelldri þróun og er aðgengilegt á síðunni www.natturan.is og á www.nature.is.

Heiðurinn af því verki eiga einkum Guðrún Tryggvadóttir myndlistarkona og framkvæmdastjóri og Einar Bergmundur tækniþróunarstjóri, með aðstoð minni og Tryggva þýðanda.  Þetta er mikilvægur áfangasigur. Verkefnið er þó eðli málsins samkvæmt endalaust.

Og svo verð ég að lokum að nefna hann Ómar og óska honum til hamingju með að hafa unnið alþjóðleg  umhverfisverndarverðlaun Seacology. Hann er sannarlega vel að þeim kominn, loks fékk hann uppreisn æru, því mér fannst þjóðin einhvern veginn hikandi í að hrósa honum eftir allt það sem hann hafði lagt á sig til að kynna sér auðlindanýtingarmálefni nágrannalandanna til að upplýsa íslenskan almenning um umhverfisleg áhrif virkjanaframkvæmda. 

Að síðustu langar mig að segja að mér fannst Þórunn umhverfisráðherra standa sig vel í Kastljósinu þar sem hún var í eldlínunni gagnvart hárbeittri Jóhönnu Vilhjálmsdóttur. Þar fóru tvær ákveðnar konur, en Þórunn hafði betur, svaraði rökföst öllum tilbrigðum spurninga um að baki ákvörðun hennar væri hvati til að stöðva áform um framkvæmdir. Ég vildi sjá fleiri stjórnmálamenn á þennan hátt.

 

 

Margt skrýtið í Reykjavíkurhausnum

Mold. Eitthvað sem ætti að vera aðgengilegt þar eð við göngum á henni við nær hvert fótspor, þó búið sé að steypa yfir hana mestan part í borginni.

Mig vantaði mold, ætlaði að fara að umpotta vesalings stofuplönturnar mínar sem lengi hafa verið vanræktar.  Moldin út í garði er þakin illgresi sem ég hef lítið verið að uppræta þetta sumarið, þó ekki væri vanþörf á og ekki treysti ég moltujörðinni minni til að vera orðin nógu niðurbrotinn...En viti menn það er ekki bara sisvona auðvelt í henni Reykjavík að nálgast mold.

Ég tel mig vel í sveit setta (lesist borg) og fer allra minna ferða á reiðhjóli. Eftir að hafa svipast eftir gróðrarmold í poka í einni stærstu verslunarmiðstöð landsins og blómabúð hverfisins, komst ég að þeirri niðurstöðu að ég þyrfti að fara alla leið inn í Skútuvog, eða uppí breiðholt til að nálgast jarðefni til umpottunar.

Mér finnst þetta eitthvað öfugsnúið. Þetta er eitthvað "urban sprawl" með skrýtnum formerkjum.

Talandi um mismunandi sjónarhorn borgarinnar uppgötvar maður oft annað umhverfi á hjóli en úr bíl. Ég hjólaði t.d í breiðholtið, og naut umhverfisins á samfelldum hjólastíg gegnum mitt æskuhverfi Fossvoginn og þaðan uppí Kópavog. Þessi leið sem fer gegnum blesugrófina og gróðrarstöðina Mörk er sælureitur, lætur engan ósnortinn í góða veðrinu, ef maður á annað borð heldur upp á gras og grænar grundir.

Kvöldið áður hjólaði ég kringum Kársnesið í Kópavognum. Það var alveg yndislegt sjónarhorn á borgina, að sjá Nauthólsvíkina hinum megin frá. Það var auk þess gaman að keyra niður á Kópavogshöfn og sjá heilu hlaupahópana þjóta fram hjá smábátahöfninni þeirra. Þegar hinum megin er náð þar sem útsýnið er Álftanes og Bessastaðir og svo Arnarnesið blasir nú við ný smáborg í Sjálandshverfinu svokallaða. Mér finnst hún nú ekki virka aðlaðandi svona að sjá frá Kópavoginum en er sagt að þarna sé hæsta fermetraverðið á höfuðborgarsvæðinu. Æ, má ég þá frekar biðja um hús með einhverjar sálir. 

Í gær var blásið til dans. Eftir að forsetinn tók við embætti sínu að nýju var mikil hljómlistarveisla á NASA kennd við einhvern innipúka sem ég kannast reyndar ekkert við. Ég náði að heyra í múgsefjun og Bennahemmhemm og Hjálmum. Megas var forfallaður en það voru auðvitað nokkur vonbrigði. Eins og gjarna gerist á samkomum sem þessari var heilmikill stígandi í stemmningunni og ég þori að fullyrða að ekki var einn ódansandi maður í salnum eftir að Hjálmar stigu á svið. Þeir voru frábærir einu orði sagt.

Talandi um forsetann, rakst ég á klausu kallaða frá degi til dags í fréttablaðinu. Þar er verið að nefna að megin inntak ræðu forsetann við innsetningarathöfnina, nefnilega að Þjóðin byggi yfir miklum og margbreytilegum auð. Blaðamaðurinn klikkir síðan út með því að skrifa: Fæstir myndu neyta því.

Þetta er stafsetningarblinda unga fólksins undir þrítugu sem að aldrei hefur verið neitað um neitt, en vilja fremur neyta, en fá neitun.

Mér fannst leiðinlegt að vera neitað um mold, svona sjálfsagðan efnivið í nágrenni okkar.

En ég er líka kannski að verða ein af þessum firrtu borgarbúum sem að þurfa að nálgast allt í verslunum en gleyma stundum að líta út um gluggann til að sjá hvað blasir við. Þegar betur er að gáð leynist fyrir utan sandhaugur eftir iðnaðarmenn sem voru að setja ljósleiðara í hverfið fyrir nokkrum vikum..og eitthvað hlýt ég að geta úr því moðað. Nú og svo get ég kannski farið að næturlagi yfir í næstu garða sem að ekki eru svona illgresaþaktir eins og minn og nappað mér smá jarðefni. 

Ókeypis að brosa!

Hinir betri borgarar Íslands með skuldahalann á eftir sér í formi húsvagns eða hjólhýsis þurfa greinilega að læra að fá útrás á uppbyggilegri hátt en að skeyta skapi sínu á saklausu starfsfólki Spalar.

Hér í góða veðrinu undanfarið hef ég orðið vitni að því að geðslag samborgarana virðist hafa breyst til hins betra, nú líður varla sá dagur að maður mæti ekki brosandi manneskju á förnum vegi, alveg ókunnri. Mikið finnst mér þetta mikil bragarbót á viðmóti Íslendinga. Svo er náttúrulega frábært að það er ókeypis að brosa, maður bara jafnvel græðir á því, svei mér þá.

Svo má ekki gleyma að góð aðferð til að fá útrás er að berja koddann sinn, ef maður er svolítið aggressívur. Þá meiðir sig enginn nema dúnninn, en honum er nokkuð sama.

Svo má sparka í vegginn, en þá er kannski vandinn að maður getur sjálfur meitt sig.

Best er að vera einlægur og viðurkenna að maður er frustreraður yfir skuldunum, þá sefur maður bæði betur og getur brosað á móti vegfarendum. 

 

Dólgslæti og dónaskapur

Er svo einhver hissa á útbreiðslu antisemitisma?

Fyrir um tíu árum las ég grein í New York Times, einskonar krufningu Woody Allen á vaxandi antisemitisma meðal almennings í Ameríku. Síðan eru liðin tíu ár og heimsveldið Ísrael er orðið tíu árum eldra, eða 60. Þrátt fyrir að vera komið vel yfir unglingsár er þetta skrýtna innskotssvæði ekki að verða friðsamara eða borgararnir andlega eða samborgaralega þroskaðri, frekar hitt.

Allen, sem sjálfur er gyðingur og einn af þessum frægu bandarísku spíssborgurum af gyðingabakgrunni, var raunar ekki hissa á að sífellt fleiri hefðu andúð á meðbræðrum hans vegna framgöngu og þröngsýni og afturhaldssemi sem hann taldi vera að aukast meðal þeirra. Rabbiat eða róttækum gyðingum óx einmitt fiskur um hrygg í Ameríku um það leyti. Framvindan í sambýli Ísraea og Palestínumanna hefur heldur ekki sérstaklega kynnt undir velvilja til Ísraela, hvað þá að MÚRINN hafi rennt undir stoðir þær að maður hugsi vel til þeirra, svona almennt.

Leiðinlegt er að heyra um þennan viðburð sem Gunnar Pétursson upplifði, ekki beisið fyrir ungan mann í mótun. Hvernig ætli að hann móti skoðanir sínar í kjölfarið?

Ég þekki fólk og á vini sem eru gyðingar (enginn þeirra býr reyndar í Ísrael) og yndislegt fólk og víðsýnt. Ég hef lítið kynnst þessum snargeggjuðu sem betur fer. Enda eru þeir líklega einangraðir við stjórnvöld og her fremur en meðborgara. 

„Ég ætti helst að skjóta ykkur“

Danskir bankar byrja að riða til falls

Vinur minn hringdi í mig í morgun með skelfilegar fréttir. Roskilde bank, bankinn hans búin að gefast upp og hann með innfrosnar eignir í fjármálastofnuninni. Hann sagði marga borgara bæjarins ganga um framlága, mikið af eldra fólki búið að missa fleiri miljónir í ævintýri bankans. Einhverju hafði honum tekist að ná út þó en allur lífeyrissparnaður hans væri þar og hann væri hræddur um að missa hann. Við göntuðums með að spádómar hans um að íslensku bankarnir yrðu fyrstir hefði víst ekki gengið eftir. Hann taldi fleiri danska banka muna fylgja í kjölfarið og aðallega þá minni sem hefðu tekið mikla áhættu í húsnæðis og byggingaútlánum. Amager bank hafði til dæmis lánað mikið í uppbyggingu Islands brygge en þar stæðu nú gapandi tóm sem enginn eða fáir vildu fjárfesta í.

Þar eð ég held að ríki eins og Danmörk séu ekki á vonarvöl þrátt fyrir fjármálakreppu sem blæs þar eins og annars staðar tel ég að hann þurfi nú ekki að óttast að missa lífeyrissparnaðinn sinn. Statens garantifond mun örugglega hlaupa undir bagga. Engu að síður er viðburður sem þessi alvarleg áminning fyrir borgara um að treysta ekki um of innlánum sínum hjá bönkunum ef að hrina bankagjaldþrota blasir nú við.

Information hafði þetta um málið að segja. 

Berlinske telur að aggressivir smábankar fylgi í kjölfarið 

Danir hafa löngum spáð íslendingum óförum í fjármálum í tengslum við fjármálakreppuna sem nú geisar, en sá hlær best sem síðast hlær. 

Fáar fjármálastofnanir hvort sem þær eru í Danaríki, Íslandi, Bandaríkjunum eða annars staðar, eru óhultar um þessar mundir - það sýnir dæmi Roskile bank best fram á. 

Dönskum fjölmiðlum þykja flóðin ekki fréttnæm

Flóð á götum Kaupmannahafnar er ekki nýtt nýmæli þegar að kemur úrhellisskúr. Gamalt niðurfallskerfi sem er löngu orðið úr sér gengið er aðal ástæðan, ekki vegna þess að það sé neitt sérstakt úrhelli. Borg með mörg hundruð ára gamalt klóak kerfi á köflum getur ekki tekist á við aukaálag sem þetta.

Danskir fjölmiðlar (DR, Information og Politiken) upplýsa að Jakob Ejersbo er nýlátinn en hann er höfundur m.a bókarinnar Nordkraft sem síðar var kvikmynduð. Það er missir af honum úr flóru danskra rithöfunda.

Tour de France er auðvitað aðal fréttauppsprettan í augnablikinu (ég er alltaf að fylgjast með því, nær eina íþróttin sem ég nenni að horfa á í sjónvarpi).

...og svo í fyndnu deildinni. Stórverslunin Bilka sem selur allt frá a-ö seldi sófa um daginn og þegar að eigandinn (kona) kom heim með fenginn fannst eiturslanga í honum. Þetta er svona eitt af spaugilegri áhrifum hnattvæðingar viðskipta (launflutningar dýra með vörum).

 

 

Flóð í Kaupmannahöfn

Mikilvægt að almenningur komist um þjóðgarðinn og fái notið hans án trafala!

Drög að nýjum reglum um sumarhús í þjóðgarðinum á Þingvöllum banna nýbyggingar og girðingar um einkalóðir. Ný glæsihús eru í byggingu og þyrlur flytja steypu fyrir verkamennina, segir í frétt mbl.is.

Í gömlu reglugerðinni er leyfileg hámarksstærð húsa 90 m2 en nú rísa þar risavillur svipað og sjá mátti í Skorradalnum fyrir nokkrum árum. Það er gott hjá  Bjarna Harðar og Þingvallanefnd að vekja athygli á hvernig einstaka aðilar byrja að éta sig inn á almenning með framkvæmdagleði. Aðalmálið fyrir almenning er þó helst að þar sé aðgengi til að ganga niður við vatnið en eins og er, er ekki auðfært.

Mér er minnisstætt þegar að Madonna hélt sig hafna yfir enskt almenningsstíga skipulag sem gilt hafði í aldir af því  að einhverjir blaðasnápar eltu hana á röndum meðal annars við heimili hennar í Englandi. Hún vildi girða af þannig að ekki yrði stætt á að ganga lengur þjóðleið. Hún lét byrja á framkvæmdum svo til ama varð. Mig minnir að bresk stjórnvöld hafi ekki látið hana ganga yfir sig.

Svipað virðist gilda um einstaka aðila nema þeir eru ónefndir Íslendingar sem að eru andlitslausir gagnvart almenningi og virðast nýta sér tækifærið að verið sé að gera nýjar reglur sem ekki eru enn samþykktar.

Þetta er alkunn íslensk ósvífni, svosem. Stjórnvöld - látið ekki græðgi einstaklingsframtaksins yfir ykkur ganga ef það er á kostnað almannahagsmuna!

Þyrlur sveima yfir þjóðgarði

27 staðir samþykktir á heimsminjaskrá, fjögur ný ríki með í fyrsta skipti

Surtsey er nú meðal 174 náttúruminja sem eru skráð á heimsminjaskrá Unesco. Papúa Nýja Gínea, Saudi Arabia, örríkið San Marino og Vanuatu sem er að sökkva í sæ komu með í fyrsta skipti.

Á fundinum í gær voru samþykkt 19 menningarminjasvæði, t.d Stari Grad sléttan í Króatíu og sögumiðstöð Camaguey á Kúbu (nefni þá nú bara sérstaklega af því að ég hef verið þar). 

Átta náttúruminjar voru samþykktar og ein af þeim er Surtsey en hinar eru klettar og jarðfræðileg fyrirbæri, vistkerfi og vatnakerfi, skerjagarður - en ekkert þeirra er ein heild, ein eyja eins og Surtsey.

Við eigum því að vera stolt yfir því að geta komist á kortið í bókum eins og 100 eftirsóknarverðustu staðirnir að fara á áður en ég dey samhliða því að efla vitund um verndun einstakra náttúruminja.

 

Leyfi mér að birta hér ljósmyndir tvær af tilurð Surtseyjar sem er teknar voru af sjálfum Sigurði Þórarinssyni (fékk þær með vinsemd Magnúsar Tuma, við undirbúning ráðstefnu um sjávartengda ferðamennsku).  

 

Sjá fréttatilkynningu UNESCO

 og hér að neðan

 

UNESCO's World Heritage List now numbers a total of 878 sites, 679 cultural and 174 natural sites and 25 mixed in 145 countries.

 

New cultural sites inscribed during the 32nd session:

Preah Vihear Temple (Cambodia)
Fujian Tulou (China)
Stari Grad Plain (Croatia)
Historic Centre of Camagüey (Cuba)
Fortifications of Vauban (France)
Berlin Modernism Housing Estates (Germany)
Armenian Monastic Ensembles in Iran (Iran)
Baha'i Holy Places in Haifa and Western Galilee (Israel)
Mantua and Sabbioneta (Italy)
The Mijikenda Kaya Forests (Kenya)
Melaka and George Town, historic cities of the Straits of Malacca (Malaysia)
Protective town of San Miguel and the Sanctuary of Jesús de Nazareno de Atotonilco (Mexico)
Le Morne Cultural Landscape (Mauritius)
Kuk Early Agricultural Site (Papua New Guinea)
San Marino Historic Centre and Mount Titano (San Marino)
Archaeological Site of Al-Hijr (Madâin Sâlih) (Saudi Arabia)
The Wooden Churches of the Slovak part of Carpathian Mountain Area (Slovakia)
Rhaetian Railway in the Albula / Bernina Cultural Landscape (Switzerland and Italy)
Chief Roi Mata's Domain (Vanuatu)


Natural properties inscribed on UNESCO's World Heritage List during the 32nd session:

Joggins Fossil Cliffs (Canada)
Mount Sanqingshan National Park (China)
Lagoons of New Caledonia: Reef Diversity and Associated Ecosystems (France)
Surtsey (Iceland)
Saryarka - Steppe and Lakes of Northern Kazakhstan (Kazakhstan)
Monarch Butterfly biosphere Reserve (Mexico)
Swiss Tectonic Arena Sardona (Switzerland)
Socotra Archipelago (Yemen)

Extensions added onto properties already on the World Heritage List:

Historic centres of Berat and Gjirokastra (Albania)
Mountain Railways of India
Paleolithic Cave Art of Northern Spain
The Antonine Wall (United Kingdom) 

Styð þetta ágæta átak

Fyrir um tveimur árum síðan heyrðust raddir óánægðra ferðaþjónustuaðila sem að vildu endilega að ferðamenn hefðu aðgang að því að stíga á land í eyjunni. Sem betur fer var þeirri vitleysu afstýrt og þessi leið frekar farin. Mikið er ég ánægð með það.

Skemmtiferðaskip hafa löngum lagt leið sína þangað - það sér maður á leiðalýsingum og e.t.v hafa einhver skip sent fólk á gúmmíbátum í land. Ég hef þó engar sönnur fyrir því.

Þetta mætti þó hafa betra eftirlit með.

Ef ferlið sem endanlega kemur stöðum á heimsminjaskrá UNESCO er rétt að byrja eru þó nokkur ár í land þangað til að Surtsey er opinber heimsminjastaður.

Surtsey á heimsminjaskrá